Szkody Górnicze: Zabezpieczenie Przed Nimi - Czym Jest i Dlaczego Jest Kluczowe?

 

 

Eksploatacja górnicza wciąż stanowi realne zagrożenie dla nieruchomości położonych na terenach górniczych – szczególnie w regionach Śląska, Zagłębia, Bełchatowa czy Bogdanki. Dotychczas to kopalnie odpowiadały za zabezpieczenie przed szkodami budynków wynikającymi z eksploatacji. Jednak w świetle obowiązujących przepisów rola właścicieli nieruchomości uległa zmianie. W Kompensata Sp. z o.o. w Rudzie Śląskiej, Jastrzębiu Zdroju, Bytomiu, Rydułtowach, Imielinie, Bieruniu czy Radlinie wyjaśniamy, czym jest zabezpieczenie przed szkodami górniczymi, jakie działania obejmuje i kiedy należy je wykonać, by skutecznie chronić swój majątek.

Zabezpieczenie przed szkodami górniczymi podlega ścisłej prawnej regulacji, w szczególności przepisom prawa geologicznego i górniczego, które określają odpowiedzialność przedsiębiorców prowadzących działalność górniczą oraz procedury dochodzenia odszkodowań.

W obliczu ciągłej eksploatacji górniczej, zwłaszcza na tak aktywnych obszarach jak Śląsk, ochrona nieruchomości przed szkodami górniczymi stała się kluczowa dla właścicieli. Działalność kopalni, zwłaszcza wydobycie węgla, jest główną przyczyną zniszczeń powstałych w pobliżu kopalni, obejmujących zarówno budynki mieszkalne, jak i inne obiekty budowlane. Zmiany w przepisach sprawiły, że odpowiedzialność za zabezpieczenie budynków w dużej mierze spoczęła na właścicielach. W Kompensata Sp. z o.o. pragniemy jasno wytłumaczyć, czym jest to zabezpieczenie, jakie konkretne prace techniczne obejmuje i dlaczego jest ono absolutnie niezbędne, aby zminimalizować ryzyko poważnych uszkodzeń wynikających z ruchów gruntu.

Celem zabezpieczeń jest ochrona majątku przed skutkami działalności górniczej, która może prowadzić do poważnych uszkodzeń budynków, gruntów oraz innych obiektów budowlanych. Konieczne jest zastosowanie odpowiedniego zabezpieczenia, aby zminimalizować negatywne konsekwencje działalności górniczej dla infrastruktury, środowiska i mieszkańców.

 

Czym jest zabezpieczenie i odszkodowanie za szkody górnicze?

Zabezpieczenie przed szkodami górniczymi polega na wykonaniu specjalistycznych prac technicznych, których celem jest ochrona konstrukcji budynku przed uszkodzeniami spowodowanymi wpływami eksploatacji, takimi jak osiadanie terenu, wstrząsy czy deformacje gruntu. Zabezpieczenie przed szkodami może znacząco zmniejszyć ryzyko uszkodzeń nieruchomości wskutek ruchów gruntu wywołanych działalnością kopalni.

 

• Cel zabezpieczeń: Ich głównym celem jest zwiększenie odporności budynku na odkształcenia i naprężenia wynikające z ruchu ziemi. Zgodnie z prawem geologicznym i górniczym, kopalnie mają obowiązek złożenia odpowiedniego zabezpieczenia, aby zapobiec lub ograniczyć skutki działalności górniczej.

Najczęstsze działania obejmują:

• Wzmocnienie fundamentów i konstrukcji nośnej (np. podlewki, palowanie).

• Wykonanie dylatacji w ścianach i stropach, które pozwalają na swobodne przemieszczanie się elementów konstrukcji bez ich uszkadzania.

• Zastosowanie elastycznych łączeń instalacji (gazowych, kanalizacyjnych, wodnych, elektrycznych), aby zapobiec ich pękaniu.

• Wykonanie płyty fundamentowej lub mikropali, które równomiernie rozkładają obciążenia i stabilizują budynek.

• Podział budynku na segmenty konstrukcyjne (rozprzężenie), co pozwala na niezależne przemieszczanie się poszczególnych części, minimalizując ryzyko uszkodzeń całej konstrukcji.

 

 

Rodzaje szkód górniczych

Szkody górnicze to zjawisko, które może przybierać wiele form i dotykać zarówno budynków mieszkalnych, jak i infrastruktury publicznej czy środowiska naturalnego. Najczęściej spotykane uszkodzenia to deformacje powierzchni terenu, pęknięcia ścian i fundamentów, zapadliska, osuwiska, a także zniszczenia dróg, mostów czy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Działalność zakładu górniczego może prowadzić również do utraty plonów, degradacji gruntów rolnych oraz szkód w lasach i ekosystemach. W regionach takich jak Ruda Śląska czy Bytom, powstałe szkody górnicze mają szczególnie dotkliwe konsekwencje dla właścicieli nieruchomości i lokalnych społeczności.

W przypadku wystąpienia szkód górniczych, właściciel nieruchomości ma prawo żądać odszkodowania za szkody górnicze lub przywrócenia stanu poprzedniego. Proces naprawy szkód górniczych może obejmować remont budynku na koszt przedsiębiorcy górniczego, jednak nie zawsze taka forma rekompensaty jest satysfakcjonująca dla poszkodowanego. W praktyce, aby skutecznie dochodzić swoich roszczeń odszkodowawczych, kluczowe jest szybkie zgłoszenie szkody przedsiębiorcy górniczemu, który ponosi odpowiedzialność za powstałą szkodę.

Zgłoszenie szkody to pierwszy krok w celu dochodzenia swoich roszczeń. Właściciel nieruchomości powinien dokładnie opisać rozmiar i zakres zniszczeń, datę ujawnienia się szkody oraz określić, czy oczekuje przywrócenia stanu poprzedniego, czy wypłaty świadczenia pieniężnego. Zgodnie z przepisami prawa geologicznego i górniczego, przedsiębiorca odpowiedzialny za szkody ma 30 dni na zawarcie ugody z poszkodowanym. Jeżeli nie dojdzie do porozumienia, poszkodowany nabywa uprawnienie do wszczęcia postępowania sądowego.

Wszczęcie postępowania sądowego jest konieczne w przypadku braku ugody lub odmowy naprawienia szkody przez zakład górniczy. Warto pamiętać, że osoby poszkodowane korzystają z ustawowego zwolnienia z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, co znacząco ułatwia dochodzenie odszkodowań. Kluczowe znaczenie mają dokumenty potwierdzające zgłoszenie szkody oraz opinia biegłego sądowego, która pozwala precyzyjnie określić rozmiar straty i wysokość odszkodowania należnego poszkodowanemu.

Roszczenia odszkodowawcze z tytułu szkód górniczych mogą ulec przedawnieniu. Zgodnie z prawem geologicznym i górniczym, okres przedawnienia wynosi 5 lat od momentu dowiedzenia się o wyrządzonych szkodach. Po upływie tego terminu zakład górniczy może uchylić się od naprawienia szkody i samym wypłacenia odszkodowania. Dlatego tak ważne jest szybkie zgłoszenie szkody i niezwłoczne podjęcie działań prawnych.

W procesie dochodzenia odszkodowania za szkody górnicze nieocenione jest wsparcie doświadczonych prawników i ekspertów technicznych. Pomoc profesjonalistów pozwala uniknąć błędów formalnych, skutecznie negocjować warunki ugody oraz, w razie potrzeby, reprezentować poszkodowanego w postępowaniu sądowym. Dzięki temu właściciel nieruchomości ma realną szansę na uzyskanie należnego odszkodowania lub przywrócenie stanu poprzedniego, a tym samym na pełną naprawę szkód górniczych wyrządzonych przez działalność kopalni.

Pamiętaj, że każda sprawa jest inna, a skuteczne dochodzenie roszczeń wymaga indywidualnego podejścia i znajomości przepisów prawa geologicznego i górniczego. W Kompensata Sp. z o.o. zapewniamy kompleksowe wsparcie na każdym etapie postępowania – od zgłoszenia szkody, przez postępowanie ugodowe, aż po wszczęcie postępowania sądowego i uzyskanie odszkodowania za szkody górnicze.

 

 

Kiedy i jak wykonać zabezpieczenie oraz zgłoszenie szkody przedsiębiorcy górniczemu?

Skuteczność zabezpieczenia przed szkodami górniczymi zależy od jego właściwego zaplanowania i wykonania, najlepiej jeszcze przed pojawieniem się zagrożeń. 

 

• Charakter prewencyjny: Zabezpieczenie przed szkodami należy wykonać przed rozpoczęciem eksploatacji. Działania mają charakter prewencyjny i należy je zaplanować, gdy wiadomo, że nieruchomość znajduje się w obszarze planowanych wpływów górniczych. Czas na reakcję jest wtedy najdłuższy, a koszty zazwyczaj niższe. 

• Podstawa ekspertyzy: Zawsze najlepiej zlecić zabezpieczenie przed szkodami według zaleceń rzeczoznawcy budowlanego z doświadczeniem w terenach górniczych. Taka ekspertyza gwarantuje, że zastosowane rozwiązania będą adekwatne do specyfiki terenu i zagrożeń. 

• Kompletna dokumentacja: Niezwykle ważne jest zachowanie pełnej dokumentacji. Warto przechowywać faktury, kosztorysy, projekt zabezpieczeń przed szkodami oraz dowody wykonania prac (np. protokoły odbioru, dzienniki budowy, zdjęcia). To wszystko będzie kluczowe przy ubieganiu się o zwrot kosztów. 

 

Rola właściciela w świetle nowych przepisów 

W świetle obowiązujących przepisów, to właściciel nieruchomości odpowiada za zabezpieczenie przed szkodami górniczymi.

 

• Obowiązek właściciela: Choć dotychczas to kopalnie odpowiadały za zabezpieczenie przed szkodami budynków wynikającymi z eksploatacji, obecnie ta rola uległa zmianie. Właściciel, mając świadomość zagrożenia, powinien podjąć inicjatywę. Warto podkreślić, że właściciel nieruchomości korzysta z praw podmiotowych wynikających z prawa geologicznego i górniczego, które umożliwiają mu dochodzenie roszczeń odszkodowawczych za szkody górnicze.

• Ochrona majątku: Podjęcie tych działań jest nie tylko obowiązkiem, ale przede wszystkim inwestycją w bezpieczeństwo i stabilność własnego majątku. Zabezpieczenie przed szkodami znacząco zmniejsza ryzyko uszkodzeń, a tym samym potencjalnych strat finansowych i zagrożeń dla zdrowia. Co istotne, podjęcie odpowiednich działań pozwala właścicielowi skutecznie uzyskać odszkodowanie w przypadku powstania szkód górniczych.