Wstrząs górniczy to gwałtowne rozładowanie naprężeń w skorupie ziemskiej połączone z ruchem warstw skalnych i związane z działalnością człowieka w litosferze. Tąpnięcie to z kolei wyrzucenie materiału skalnego do wyrobiska górniczego lub zniszczenie jego obudowy wywołane gwałtownym rozładowaniem energii potencjalnej sprężystości skał. Zaliczane jest do zagrożeń naturalnych w górnictwie. Błędnie utożsamiane z każdym wstrząsem pochodzenia górniczego. Niemniej, każde z tych zjawisk może tak samo negatywnie oddziaływać na powierzchnię oraz znajdujące się tam grunty i budynki.

​Wśród szkód powstałych na skutek eksploatacji górniczej najbardziej dotkliwe są szkody na budynkach. Dotyczy to szczególnie budynków, które powstały na danym terenie jeszcze zanim został ustanowiony na nim teren górniczy i rozpoczęte wydobycie węgla. Nowe budowle wznoszone w takich miejscach mogą bowiem jeszcze na etapie budowy zostać odpowiednio zabezpieczane przed ewentualnymi szkodami górniczymi.

​Eksploatacja górnicza może być powodem powstawania wielu różnych szkód. W Polsce węgiel kamienny jest wydobywany metodą głębinową, która jest niezwykle inwazyjna. Prowadzi to do osłabienia gruntów w okolicy kopalni, ponieważ węgiel wydobywany jest z licznych chodników drążonych w górotworze. W ten sposób pod ziemią mnożą się puste przestrzenie, które pozostają po wydobyciu węgla kamiennego. W takich miejscach dochodzi do tzw. zawałów, które sprawiają, że grunt w okolicy kopalni nie jest stabilny. 

Obserwacje prowadzone w kopalniach węgla kamiennego na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego wyraźnie wykazały, iż eksploatacji górniczej na dużych głębokościach nieuchronnie towarzyszą zjawiska sejsmiczne w postaci wstrząsów. Jednym z obszarów szczególnie dotkniętych tym fenomenem jest gmina Chełm Śląski pozostająca pod wpływami należącej do Polskiej Grupy Górniczej KWK „Piast-Ziemowit”.

Przez wiele lat wydobycie węgla i interes dużych zakładów górniczych stanowiły priorytet, który przedkładano ponad interesy gmin i ich mieszkańców. W ostatnich latach dostrzec można jednak poprawę na korzyść mieszkańców powierzchni terenów, pod którymi prowadzona jest eksploatacja. Niemniej, pomimo wciąż istniejących i narastających napięć na linii kopalnia–właściciele nieruchomości, podziemnej eksploatacji węgla nie można się sprzeciwić. Można natomiast odpowiednio wcześniej się na nią przygotować i zabezpieczyć swoją nieruchomość oraz uzyskać potem od kopalni zwrot kosztów z tym związanych.

W Polsce węgiel wciąż stanowi podstawę produkcji energii elektrycznej, w związku z czym jest bardzo istotnym elementem bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. W Unii Europejskiej z kolei priorytetem jest ochrona środowiska i klimatu. Eksploatacja węgla kamiennego nieuchronnie wiąże się z określonymi skutkami tak dla środowiska naturalnego, jak i społeczności zamieszkującej tereny objęte wydobyciem. Skutki te wpływają na środowisko w sposób pośredni poprzez m.in. szkody górnicze lub bezpośredni np. poprzez emisję gazów i pyłów, czy odprowadzanie ścieków.

Gmina Marklowice w województwie śląskim jest jednym z tych obszarów gdzie deformacje terenu będące wynikiem wydobycia węgla kamiennego występują najczęściej. Eksploatację na terenie gminy prowadzi KWK ROW-Jankowice oraz KWK ROW-Marcel. Dotychczas kopalnie prowadziły wydobycie na głębokości od 135 m do 650 m. Obecnie nawet na głębokości 750 m. Jest to przyczyną częstych i regularnych wstrząsów górniczych. Niestety mieszkańcy gminy Marklowice nie mogą liczyć na poprawę w tym zakresie, gdyż KWK ROW Ruch Marcel posiada zezwolenie na eksploatację do roku 2038.

Dochodzenie odszkodowania za szkody górnicze stanowi złożone zagadnienie. Decydując się na powierzenie prowadzenia sprawy kancelarii lub firmie odszkodowawczej należy szukać podmiotu profesjonalnego, godnego zaufania i z odpowiednim doświadczeniem w tej branży. Niemniej, jak to ocenić skoro każda z takich kancelarii czy firm obiecuje nam skuteczne dochodzenie odszkodowania i kompleksową obsługę, a ich oferty na pierwszy rzut oka niewiele się różnią?

Pod terenami gminy Gierałtowice eksploatację węgla prowadziły lub prowadzą kopalnie Makoszowy, Sośnica, Knurów-Szczygłowice i Budryk. Eksploatacja górnicza powoduje deformacje terenu, zaburza stosunki wodne, zagraża budynkom mieszkalnym i przemysłowym, polom uprawnym oraz infrastrukturze komunalnej (ulice, chodniki, kanalizacja, itp.). Przedstawiciele kopalń uspokajają, iż na usuwanie szkód górniczych spowodowanych ruchem zakładu górniczego maja zabezpieczone odpowiednie środki finansowe. Nie oznacza to jednak, iż uzyskanie odszkodowania od kopalni za szkody górnicze jest łatwe. WRĘCZ PRZECIWNIE.

Szkody górnicze stanowią „tradycyjny” już element krajobrazu Górnego Śląska. Mieszkańcy położonych w tym regionie gmin od lat obserwują na powierzchni negatywne skutki podziemnej eksploatacji górniczej, takie jak. deformacje terenu, uszkodzenia jezdni, zapadanie się chodników, wykrzywienie ogrodzeń, spękania ścian czy wychylenie budynków od pionu. Prawo stanowi, iż właściciel nieruchomości nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który prowadzony jest zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Niemniej, może żądać naprawienia powstałej wskutek tego szkody.