Szkody górnicze to problem, który dotyczy wielu właścicieli nieruchomości zlokalizowanych na terenach objętych działalnością wydobywczą. Choć prawo przewiduje możliwość dochodzenia roszczeń z tytułu szkód górniczych, to nie każdy wie, że ich dochodzenie jest ograniczone w czasie. Z uwagi na to, że możliwe jest przedawnienie roszczeń, warto poznać zasady i wyjątki, jakie rządzą tym procesem. W Kancelarii Kompensata Sp. z o.o.  wyjaśniamy, czym jest instytucja przedawnienia i kiedy rozpoczyna się bieg terminu w przypadku szkód górniczych, by pomóc Państwu chronić swoje prawa. Szkody górnicze zgodnie z obowiązującymi przepisami mogą powstać na terenie Śląska i innych regionach, gdzie ruch kopalni i działalność górnicza mają istotny wpływ na nieruchomości – to właśnie kopalnia jest najczęściej głównym źródłem szkód górniczych, a prawo prowadzić działalność wydobywczą wiąże się z odpowiedzialnością za naprawienie wyrządzonych szkód. Do przyczyn szkód górniczych należy intensywna eksploatacja złóż, która prowadzi do deformacji terenu, zapadlisk i wstrząsów.

Za naprawienie wyrządzonych szkód odpowiedzialny jest co do zasady przedsiębiorca prowadzący działalność wydobywczą, jednak odpowiedzialny za szkody może być nie tylko przedsiębiorca prowadzący kopalnię, ale także innych podmiotów wykonujących działalność regulowaną ustawą Prawo geologiczne i górnicze, a także w sytuacjach, gdy nie ma przedsiębiorcy odpowiedzialnego za daną szkodę.

Dla właścicieli nieruchomości dotkniętych szkodami górniczymi, świadomość istnienia instytucji przedawnienia roszczeń jest absolutnie kluczowa. W Kancelarii Kompensata Sp. z o.o.  w Rudzie Śląskiej, Jastrzębiu Zdroju, Bytomiu, Rydułtowach, Imielinie, Bieruniu czy Radlinie często spotykamy się z sytuacjami, gdzie brak tej wiedzy prowadzi do utraty możliwości uzyskania należnego odszkodowania. Typowe objawy szkód górniczych to pęknięcia ścian, uszkodzenia stropów oraz osiadanie lub pęknięcia fundamentów, które powstają na gruntach w wyniku działalności wydobywczej. Wstrząsy sejsmiczne generowane przez działalność wydobywczą powodują drgania i pęknięcia budynków. Wynagrodzenie za szkody może obejmować zarówno naprawę, jak i rekompensatę finansową. W tym artykule szczegółowo omówimy, czym jest przedawnienie, jakie ma konsekwencje dla poszkodowanego oraz, co najważniejsze, w którym momencie rozpoczyna się bieg terminu przedawnienia w kontekście szkód górniczych, w tym specyfikę szkód o charakterze ciągłym.

W przypadku dochodzenia roszczeń z tytułu szkód górniczych, oprócz znajomości zasad przedawnienia, kluczowe jest formalne zgłoszenie sprawy do odpowiednich instytucji, co stanowi początek procedury dochodzenia roszczeń.

Odszkodowanie za szkody górnicze może przybrać różne formy – od naprawy uszkodzeń po wypłatę rekompensaty. Odszkodowanie pieniężne jest jedną z najczęściej wybieranych form rekompensaty.

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie Państwu najważniejszych informacji dotyczących przedawnienia roszczeń o szkody górnicze. Poszkodowani powinni działać szybko, aby uzyskać odszkodowanie za poniesione szkody.

 

Wstęp do szkód górniczych

Szkody górnicze to poważny problem, z którym mierzą się właściciele nieruchomości położonych na terenach objętych działalnością górniczą. Negatywne konsekwencje eksploatacji górniczej mogą obejmować zarówno uszkodzenia budynków, jak i deformacje gruntu czy zniszczenia infrastruktury. Szkody górnicze mogą być wynikiem wstrząsów sejsmicznych wywołanych ruchem zakładu górniczego. Degradacja gleb i terenów rolnych jest jednym z efektów szkód górniczych. W celu dochodzenia swoich roszczeń, poszkodowani mają prawo ubiegać się o odszkodowanie za szkody górnicze – w formie pieniężnej lub poprzez przywrócenie stanu poprzedniego, czyli naprawę szkód górniczych i odtworzenie pierwotnego wyglądu nieruchomości.

Prawo geologiczne i górnicze jasno określa, że odpowiedzialność za naprawienie szkody spoczywa na zakładzie górniczym prowadzącym działalność na danym terenie. Kluczowe znaczenie ma tutaj dzień ujawnienia szkody – to właśnie od tego momentu poszkodowany nabywa uprawnienie do dochodzenia odszkodowania. Poszkodowany ma prawo do odszkodowania za szkody górnicze, które mogą obejmować także rekompensatę za spadek wartości nieruchomości. Warto podkreślić, że sam poszkodowany decyduje o formie naprawienia szkody. Odszkodowanie może przybrać formę pieniężną lub polegać na przywróceniu stanu poprzedniego – sam poszkodowany może wybrać przywrócenie stanu poprzedniego lub samym wypłacenia odszkodowania. W przypadku braku ustalenia odpowiedzialnego przedsiębiorcy, odpowiedzialność za szkodę przejmuje Skarb Państwa. Wysokość odszkodowania ustalana jest na podstawie cen obowiązujących w dniu określania odszkodowania, co pozwala na realne pokrycie strat poniesionych przez właściciela nieruchomości.

Proces dochodzenia odszkodowania za szkody górnicze rozpoczyna się od zgłoszenia szkody do zakładu górniczego i wszczęcia postępowania ugodowego. Zawarcie ugody jest kluczowym etapem negocjacji, podczas którego strony próbują ustalić warunki rozwiązania sporu przed ewentualnym postępowaniem sądowym. Jeżeli negocjacje nie przyniosą oczekiwanego rezultatu lub zakład górniczy odmówi naprawy szkody, poszkodowany nabywa uprawnienie do wszczęcia postępowania sądowego. Po wyczerpaniu postępowania ugodowego poszkodowany ma prawo do wszczęcia postępowania sądowego. Jeśli przedsiębiorca górniczy odmówi zawarcia ugody lub nie zareaguje w ciągu 30 dni, można wszcząć postępowanie sądowe. Wniosek o naprawę szkód górniczych składa się do konkretnego zakładu górniczego lub jego następcy prawnego. Warto pamiętać, że roszczenia mogą ulec przedawnieniu – dlatego nie należy zwlekać z podjęciem działań od dnia dowiedzenia się o szkodzie.

W przypadku gdy strony nie ustalą terminu na zawarcie ugody, sąd może wyznaczyć dłuższy termin na zawarcie ugody, jeśli strony tego wymagają.

Skuteczne dochodzenie roszczeń wymaga nie tylko znajomości przepisów prawa geologicznego i górniczego, ale także wsparcia doświadczonego pełnomocnika, który poprowadzi negocjacje z zakładem górniczym oraz będzie reprezentował poszkodowanego w postępowaniu sądowym. Doświadczeni specjaliści pomagają w dochodzeniu odszkodowań na każdym etapie postępowania. Dokumenty potwierdzające prawidłowe zgłoszenie szkód na etapie przedsądowym są kluczowe w postępowaniu sądowym. Tylko szybka i profesjonalna reakcja pozwala w pełni wykorzystać przysługujące uprawnienia i uzyskać należne odszkodowanie lub przywrócenie stanu poprzedniego nieruchomości.