Szkody górnicze - słowniczek pojęć cz. II

By rozjaśnić specyficzną i niełatwą terminologię związaną ze szkodami górniczymi, przygotowaliśmy uporządkowaną listę poszczególnych pojęć. Niniejszy artykuł stanowi drugą część naszego słowniczka. Zapraszamy do lektury.

Skuteczność wielu czynności prawnych jest ograniczona w czasie przez termin – zastrzeżenie, które wiąże powstanie albo ustanie skutków prawnych z upływem określonego czasu, konkretną datą. Przedawnienie to przewidziana prawem możliwość uchylenia się od zaspokojenia roszczenia po upływie określonego prawem terminu. W przypadku szkód górniczych obowiązuje 5-letni termin przedawnienia, przy czym czas ten liczy się od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie.

Ze względu na brak w polskim prawie definicji ustawowej przedsiębiorcy problematyczne jest ścisłe zakwalifikowanie przedsiębiorcy górniczego. Zgodnie z ustawą Prawo geologiczne i górnicze przedsiębiorcą górniczym jest podmiot, który posiada koncesję na prowadzenie działalności regulowanej tą ustawą. Przedsiębiorca nie oznacza tego samego, co przedsiębiorstwo – niemniej pojęcia te są ze sobą ściśle powiązane. Przedsiębiorstwo górnicze wydobywa węgiel, a przedsiębiorstwo robót górniczych oznacza przedsiębiorcę prowadzącego prace związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa górniczego.

To sposób naprawienia szkody wyrządzonej poszkodowanemu przewidziany przez Kodeks cywilny. Zgodnie z ustawą Prawo geologiczne i górnicze przywrócenie stanu poprzedniego to odtworzenie stanu sprzed powstania szkody, w szczególności przez zapewnienie obiektom budowalnym, urządzeniom oraz instalacjom niepogorszonej odporności, ciepłochłonności, szczelności i użyteczności techniczno-funkcjonalnej. Alternatywą jest zapłata odszkodowania – w przypadku, gdy przywrócenie stanu poprzedniego jest niemożliwe albo gdy pociąga za sobą dla zobowiązanego nadmierne lub koszty.

Także to pojęcie nie zostało zdefiniowane w żadnej ustawie. Można jednak stwierdzić, że szkody górnicze to uszczerbek o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym, który dotyka poszkodowanego wbrew jego woli oraz przybrać może postać, z jednej strony straty, którą poszkodowany poniósł, z drugiej zaś korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkoda nie została mu wyrządzona – spowodowane ruchem zakładu górniczego. Można je także rozumieć w ujęciu geologicznym – jako uszkodzenia obiektów na powierzchni ziemi oraz pod ziemią powstałe w wyniku działalności kopalni.

To pojęcie bardzo istotne z perspektywy każdego, kto stara się o odszkodowanie za szkody górnicze. Wniosek o naprawdę szkód górniczych to powszechnie przyjęty sposób na zawiadomienie o ich ujawnieniu odpowiedniego przedsiębiorcy górniczego. Aby był skuteczny, powinien zawierać niezbędne informacje – dane osobowe lub rejestrowe kopalni, położenie obiektu, szczegółowe opisanie charakteru i rozmiaru powstałej szkody oraz roszczeń. W przygotowaniu odpowiedniego wniosku pomoże zespół specjalistów zajmujący się skutecznym pozyskiwaniem odszkodowań – taki jak nasz zespół Kompensata sp. z o.o.

Także tej definicji należy poszukiwać w ustawie Prawo geologiczne i górnicze. Zgodnie z nią zakład górniczy to wyodrębniony technicznie i organizacyjnie zespół środków służących bezpośrednio do wykonywania działalności regulowanej ustawą w zakresie wydobywania kopalin ze złóż, a w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny wraz z pozostającym w związku technologicznym z wydobyciem kopaliny przygotowaniem wydobytej kopaliny do sprzedaży, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania odpadów albo podziemnego składowania dwutlenku węgla, w tym wyrobiska górnicze, obiekty budowlane, urządzenia oraz instalacje.

Trzema przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są:

• zdarzenie, z którym przepisy łączą odpowiedzialność;
• szkoda;
• adekwatny związek przyczynowy między wymienionym zdarzeniem a szkodą.

Aby wystąpił obowiązek naprawienia szkody, przesłanki te muszą być spełnione łącznie. Związek przyczynowy to obiektywne zjawisko polegające na tym, że szkoda jest normalnym skutkiem danego zdarzenia. To z kolei wynika z tego, że jego wystąpienie zwiększyło prawdopodobieństwo jej nastąpienia.