Sposoby naprawy szkody górniczej w świetle prawa

W kwestii sposobu naprawy szkód górniczych art. 145 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2011 Nr 163 poz. 981, ze zm.) odsyła do przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 363 § 1 KC:

Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

W praktyce, jeśli do szkody dotyczą gruntów rolnych i leśnych, w przypadku naprawy szkód ustawowo określono obowiązkowo pierwszeństwo rekultywacji. Przy szkodach gruntów budowlanych istnieje możliwość ubiegania się o uzyskanie odszkodowania za szkody górnicze.

Rekultywacja to proces mający na celu przywrócenie terenom zniszczonym (zdegradowanym) przez działalność człowieka pierwotnej postaci lub wartości użytkowych i przyrodniczych możliwie jak najbardziej zbliżonych do stanu naturalnego. Odbywa się to poprzez m.in. właściwe ukształtowanie rzeźby tereny, poprawę właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowanie stosunków wodnych, odtworzenie gleb itd. Kwestie związane z rekultywacją gruntów regulowane są przez ustawę z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. 1995 Nr 16 poz. 78, ze zm.).

W sytuacji, gdy naprawienie szkody w ramach rekultywacji jest niemożliwe lub jej koszt znacznie przewyższa samą szkodę, kopalnia zobligowana jest do wypłaty właścicielowi gruntu odpowiedniego odszkodowania. Niemniej właściciel może ubiegać się o odszkodowanie już na początku, a więc w momencie składania wniosku o naprawę szkód górniczych. Decyzja o sposobie naprawy szkody lub ewentualnym odszkodowaniu pieniężnym podejmowana jest na podstawie analizy sytuacji faktycznej w konkretnej sprawie.