Jak wygląda ugoda z kopalnią w sprawie szkód górniczych?

Działalność wydobywcza kopalni, zarówno ta prowadzona obecnie, jak i już zakończona ma duży wpływ na nieruchomości znajdujące się na jej obszarze. Zmiany, jakie zaszły lub zachodzą w strukturze górotworu, prowadzą do występowania wstrząsów, osuwania się ziemi, a także zmiany poziomu wód gruntowych. Wszystkie te czynniki mogą powodować powstawanie tzw. szkód górniczych. Mogą one dotyczyć uszkodzeń obiektów budowlanych od pojawiania się pęknięć i rys, aż po zawalenie się budynków. Szkody mogą również dotyczyć plonów uzyskiwanych z terenów użytkowanych rolniczo, a także degradacji gruntów uniemożliwiającej ich dalsze wykorzystywanie. Problemy związane ze szkodami górniczymi mogą również łączyć się z zanikaniem wód gruntowych i pozbawieniem mieszkańców możliwości pozyskiwania wody koniecznej do funkcjonowania gospodarstwa rolnego czy domu. Przepisy dają możliwość dochodzenia odszkodowania za szkody górnicze. Przybliżamy, jak wygląda taka sprawa i na co można liczyć.

Dochodzenie odszkodowania za szkody górnicze obejmuje możliwość skierowania sprawy do sądu cywilnego, jednak wymaga to wcześniejszego wyczerpania możliwości zawarcia ugody. Każdy, kto chce uzyskać odszkodowanie za szkody, musi więc zacząć od próby polubownego załatwienia sprawy.


Ugoda z kopalnią może być zawarta po złożeniu odpowiedniego wniosku. Osoba, która poniosła szkodę wskutek zniszczeń obiektu budowlanego, upraw lub nieruchomości rolnej powinna zawiadomić kopalnię o tym fakcie, określić rodzaj oraz rozmiar szkody, czas, kiedy szkoda została dostrzeżona oraz wskazać jakiego sposobu jej naprawienia się domaga. Poszkodowany może się zdecydować na skorzystanie z możliwości naprawienia szkody przez jej sprawcę lub na wypłatę mu określonej kwoty, która pozwoli na usunięcie zniszczeń we własnym zakresie. W tym drugim przypadku konieczne jest określenie wartości poniesionych strat lub utraconych korzyści.


Po wpłynięciu wniosku kopalnia ma 30 dni na przedstawienie własnego stanowiska co do żądania poszkodowanego. Jeśli osoba ubiegająca się o wypłatę odszkodowania wyznaczy dłuższy termin, wówczas to on będzie obowiązywał kopalnię. Brak reakcji ze strony kopalni w wymaganym terminie jest podstawą do uznania, że odrzuciła ona możliwość zawarcia ugody.
W przypadku, gdy treść proponowanej przez kopalnię ugody nie odpowiada poszkodowanemu, może on wystąpić z pozwem cywilnym przeciwko kopalni.

Warto pamiętać, że samo sformułowanie wniosku o wypłatę odszkodowania ma duże znaczenie dla dalszego przebiegu sprawy. W przypadku odrzucenia ugody i podjęcia decyzji o wyborze ścieżki sądowej poszkodowany nie będzie mógł w pozwie występować z roszczeniem szerszym niż to, które zawarł we wniosku. W takiej sytuacji sąd może bowiem uznać, że postępowanie ugodowe nie zostało przeprowadzone należycie, ponieważ kopalnia nie miała szansy na odniesienie się do żądań zawartych w pozwie.


Zawarcie ugody może się okazać korzystnym rozwiązaniem jedynie w sytuacji, gdy zaspakaja ona w pełni roszczenia poszkodowanego i nie zawiera niekorzystnych dla niego rozwiązań. Warto pamiętać, że podpisanie ugody wyklucza możliwość wystąpienia do sądu, chyba że strona, która ją zawarła naruszy jej postanowienia.


Przy podpisaniu ugody poszkodowany powinien więc mieć całkowitą pewność, że prawidłowo oszacował rozmiar szkody oraz dobrze wycenił jej wartość. Powinien również upewnić się, że w przypadku naprawiania szkody przez kopalnię zakres proponowanych prac będzie umożliwiał całkowite usunięcie szkody, a wybrane metody będą w pełni skuteczne.
Osoba podpisująca ugodę powinna również sprawdzić, czy w jej treści nie znajdują się zapisy wyłączające odpowiedzialność kopalni w przypadku przyszłych szkód.


Chociaż obowiązujące przepisy starają się skłonić poszkodowanego do zawarcia ugody z kopalnią, to nie nakładają na niego takiego obowiązku. Negocjacje w sprawie zawarcia ugody wymagają jednak dobrego przygotowania. Poszkodowany musi być w stanie nie tylko dobrze oszacować swoje straty, ale także sprecyzować żądania, a dodatkowo powinien potrafić ocenić, na ile propozycje kopalni spełnia jego zadania. Ze względu na rozległość niezbędnej wiedzy z zakresu geologii, budownictwa lub rolnictwa, a także prawa, opcją wartą rozważenia jest skorzystanie z usług firmy wyspecjalizowanej w dochodzeniu odszkodowań za szkody górnicze, która zatrudnia ekspertów ze wszystkich branż związanych z ich oceną.