Przedsiębiorca górniczny

Przedsiębiorcą górniczym jest podmiot, który posiada koncesję na prowadzenie działalności regulowanej ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 163, poz. 981). Ogólny charakter definicji sprawiać może trudności interpretacyjne.

Jako, iż w polskim prawie brak jednorodnej definicji przedsiębiorcy, ramowo można przyjąć, iż przedsiębiorcą jest taki podmiot prawa, który we własnym imieniu prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową. Co więcej, pojęcie „przedsiębiorcy” nie jest równoważne z takimi terminami jak „przedsiębiorstwo”, czy „firma”.

W myśl ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego z dnia 7 września 2007 r. (Dz.U. Nr 192, poz. 1379) przedsiębiorstwo górnicze stanowi:

• spółkę węglową - jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, która prowadzi wydobycie węgla kamiennego na podstawie koncesji lub która prowadzi likwidację zakładu górniczego oraz działania polikwidacyjne na terenach górniczych,
• spółkę, w której Skarb Państwa lub spółki węglowe, posiadają akcje albo udziały, prowadzącą wydobycie węgla kamiennego na podstawie koncesji albo która prowadzi likwidację zakładu górniczego, działania polikwidacyjne na terenach górniczych albo zabezpiecza kopalnie przed zagrożeniami wodnymi, gazowymi oraz pożarowymi po zakończeniu likwidacji kopalni,
• spółkę zależną lub współzależną w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r. poz. 1047 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 61, 245, 791 i 1089) od spółki w której Skarb Państwa posiada akcje lub udziały, prowadzącą wydobycie węgla kamiennego na podstawie koncesji,
• jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, wykonującą zadania w zakresie naprawiania szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego po zakończeniu jego likwidacji, w tym szkód powstałych w wyniku reaktywacji starych zrobów;

Ponadto, różnica pomiędzy przedsiębiorstwem górniczym a przedsiębiorstwem robót górniczych polega na tym, iż przedsiębiorstwo górnicze wydobywa węgiel, natomiast przedsiębiorstwo robót górniczych oznacza przedsiębiorcę prowadzącego prace związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa górniczego.

Przedsiębiorcy górniczego nie należy także utożsamiać z pojęciem „kopalnia”, które rozumiane jest jako wyodrębniona jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa górniczego prowadząca zakład górniczy. Kopalnia stanowi duży zakład będący w stanie wydobywać, obrabiać i przygotowywać kopalinę do transportu oraz zatrudniający kilkaset, bądź kilka tysięcy osób. W jej obrębie znajdują się także wszystkie maszyny i urządzenia pozwalające na owo wydobycie, obróbkę i załadunek. Głównym zagłębiem wydobywczym węgla kamiennego w Polsce jest Górnośląskie Zagłębie Węglowe, gdzie zlokalizowane są prawie wszystkie czynne obecnie kopalnie.

W innym artykule dokładniej tłumaczymy dokładniej jaka jest różnica między kopalnią a zakładem górniczym.

Podstawowym dokumentem, w oparciu o który prowadzony jest ruch zakładu górniczego, jest plan ruchu tego zakładu. Przedsiębiorca górniczy ma obowiązek przygotować – na podstawie warunków określonych w koncesji i projektu zagospodarowania złoża dla każdego zakładu górniczego – plan ruchu i uzyskać decyzję organu nadzoru górniczego go zatwierdzającą. Plan ten określa zadania niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zakładu górniczego, prawidłowej i racjonalnej gospodarki złożem, ochrony środowiska wraz z obiektami budowlanymi, a także zapobiegania szkodom i ich naprawiania.

Lista przedsiębiorców posiadających koncesję na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie węgla kamiennego lub węgla kamiennego i metanu jako kopaliny towarzyszącej (wg stanu z marca 2018 r.):

• Global Mineral Prospects Sp. z o.o.
• Hydrotech Carbonia Sp. z o.o.
• Jastrzębska Spółka Węglowa S.A.
• Karbonia S.A.
• KOPEX-EX-COAL Sp. z o.o.
• LW Bogdanka S.A.
• PDCo Sp. z o.o.
• PG Silesia Sp. z o.o.
• Polska Grupa Górnicza Sp. z o.o.
• Przedsiębiorstwo Górnicze SILESIA Sp. z o.o.
• Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A.
• Tauron WYDOBYCIE S.A.
• Węglokoks Kraj Sp. z o.o.
• ZG EKO-PLUS Sp. z o.o.
• ZG SILTECH Sp. z o.o.