Przedawnienie szkody górniczej

W przypadku każdego roszczenia o naprawę szkód górniczych obowiązuje 5-letni termin przedawnienia*. Czas ten liczony jest od dnia, gdy poszkodowany dowiedział się o zaistnieniu szkody. Po jego przekroczeniu, dochodzenie swoich praw może już być niemożliwe.

W sytuacji, gdy szkody górnicze wystąpiły przed wejściem w życie owej ustawy (czyli przed rokiem 2012), obowiązuje 3-letni termin przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym. Czas, który minął od dnia zdarzenia powodującego szkodę, nie może być jednak dłuższy niż dziesięć lat (art. 442 [1] KC)**.

Jeżeli:

• przedsiębiorca górniczy celowo opóźnia postępowanie ugodowe, z zamiarem wywołania wrażenia, że szkoda zostanie naprawiona bez konieczności kierowania pozwu do sądu,
• sytuacja życiowa osób pokrzywdzonych i postać uszczerbku jest szczególna,
• poziom wiedzy osób poszkodowanych nt. eksploatacji górniczej i możliwości dochodzenia z tego tytułu roszczeń odszkodowawczych jest niewystarczający,
• roszczenie jest powiązane z niebezpieczeństwem utraty domu mieszkalnego,
• zostanie wzięty pod uwagę czas, który upłynął od przedawnienia roszczenia

to zarzut ze strony kopalni o przedawnieniu szkody górniczej może zostać uznany za nadużycie prawa podmiotowego (jak miało to miejsce w przypadku wyroku SN z dnia 08.05.2014 r., V CSK 370/13).

Roszczenie o zwrot kosztów zabezpieczeń ma charakter prewencyjny – jego celem jest zapobieżenie szkodzie grożącej w związku z ruchem zakładu górniczego. Obowiązek podjęcia działań prewencyjnych spoczywa zawsze na osobie zagrożonej, natomiast przedsiębiorca górniczy zobowiązany jest do zwrotu kosztów zabezpieczenia.

Roszczenia prewencyjne również podlegają przedawnieniu w terminie określonym w art. 442 [1] KC. Przedawnienie roszczenia prewencyjnego rozpoczyna się w momencie wystąpienia zdarzenia innego niż dowiedzenie się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Zdarzeniem tym może być wykonanie stosownych robót zabezpieczających (co powoduje ustanie stanu zagrożenia), bądź dopiero poniesienie związanych z tym nakładów. Chociaż nakłady te są zwykle ponoszone podczas końcowego odbioru, mogą mieć miejsce wcześniej (wyrok SN z 14.12.2017 r., V CSK 117/17).

* Informuje o tym art. 149 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2011 nr 163 poz. 981).
**Zastosowanie mają wtedy przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 1994 nr 27 poz. 96), zgodnie z regulacjami której do naprawienia szkody wywołanej ruchem zakładu górniczego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

#BBD0E0 »