Restytucja naturalna a odszkodowanie pieniężne - co wybrać?

Prawo cywilne daje poszkodowanemu możliwość wyboru sposobu naprawienia wyrządzonej mu szkody. Mamy w tym przypadku do czynienia z restytucją naturalną oraz odszkodowaniem. Wyjaśniamy, jaki sposób naprawienia wyrządzonej szkody wybrać.

Wyrządzona szkoda a forma rekompensaty

Szkoda jest szeroko rozumianym pojęciem. Może ona zostać wyrządzona np. przez firmę lub instytucję, która ze względu na obszar swojego działania w negatywny sposób oddziałuje na majątek osób prywatnych. Dobrym przykładem są w tym przypadku szkody górnicze, które powodują poważne problemy mieszkańców różnych terenów w Polsce i na świecie. Wskutek wydobycia np. węgla, prywatne nieruchomości narażone są na niszczenie, tracą na wartości oraz zaczynają stwarzać zagrożenie. Szkody materialne, które obejmują np. uszkodzenie budynku, degradację gruntów, pogorszenie plonów, a nawet konieczność opuszczenia swojej nieruchomości, muszą zostać naprawione. Gwarantują to zapisy Kodeksu cywilnego, które dodatkowo zapewniają poszkodowanemu możliwość wyboru sposobu naprawienia szkody, czyli restytucji naturalnej lub odszkodowania, w tym również odszkodowania za szkody górnicze.

Czym jest restytucja naturalna?

​Restytucja naturalna to sposób naprawienia szkody, który uwzględnia zastąpienie lub naprawienie dobra osoby poszkodowanej, które zostało naruszone. Ten sposób naprawienia szkody nie zawsze jest możliwy np. ze względu na brak technicznej możliwości czy ekonomiczną nieopłacalność.

Restytucja a odszkodowanie

​Restytucja odnosi się jedynie do dobra poszkodowanego, które ucierpiało w wyniku wyrządzonej szkody. Nie uwzględnia ona całego majątku, którego wartość brana jest pod uwagę podczas ustalania wysokości odszkodowania. Z tego względu restytucja nie zawsze jest dobrym wyborem, bo wyrządzona i naprawiona w ten sposób szkoda może być początkiem łańcucha kolejnych zdarzeń. Odszkodowanie to często lepsza pod wieloma względami alternatywa dla restytucji, jednak każdy przypadek powinien być rozpatrywany w sposób indywidualny i przed podjęciem ostatecznej decyzji o wyborze sposobu naprawienia szkody dokładnie przeanalizowany.