- Szczegóły
Profilaktyka budowlana na obszarach górniczych - czy to fikcja?
Stosowane są różne sposoby zapobiegania szkodom spowodowanym eksploatacją górniczą. Ograniczenia w prowadzeniu eksploatacji górniczej to profilaktyka górnicza. Profilaktyka budowlana polega na dostosowywaniu obiektów budowalnych do przenoszenia wpływów eksploatacji. W tym artykule przyjrzymy się jej bliżej i odpowiemy na pytanie: jakie znaczenie ma profilaktyka budowlana dla obszarów górniczych?
Czym jest profilaktyka budowlana?
Profilaktyka budowlana to zespół działań zmierzających do uzyskania wymaganej odporności obiektów budowlanych na wpływy podziemnej eksploatacji górniczej, zapewnienia funkcjonowania obiektów zgodnie z przeznaczeniem i nieprzekroczenia założonego poziomu uciążliwości ich użytkowania w czasie ujawniania się tych wpływów. Pod tym pojęciem kryje się również usunięcie już zaistniałych skutków – jeżeli następuje to w zakresie zapewniającym ochronę obiektów przed wpływami dalszej eksploatacji. Usuwanie szkód górniczych to kosztowny i czasochłonny proces – nieoceniona jest w jego trakcie pomoc zespołu radców prawnych, geologów, kosztorysantów, mierników oraz rzeczoznawców majątkowych, którzy umożliwią skuteczne uzyskanie odszkodowania za szkody górnicze.
Na czym polega profilaktyka budowlana?
Konkretne działania w ramach profilaktyki budowalnej będą miały różny charakter zależnie od rodzaju infrastruktury. Przykładowo, ruch zakładu górniczego przyczynia się do zmian pierwotnych warunków posadowienia rurociągów. Wśród rozwiązań zapobiegających i minimalizujących takie skutki stosuje się między innymi podział rurociągów stalowych na odcinki albo rury podatne (dostosowujące się do deformacji ośrodka gruntowego). Jeżeli chodzi zatem o infrastrukturę techniczną terenu, na profilaktykę budowlaną składa się właściwe kształtowanie przebiegu linii i stosowania odpowiednich materiałów, a także odpowiednich systemów łączenia elementów. Jako najpowszechniejsze rozwiązanie, należy wskazać łączenia kielichowe o zwiększonej długości oraz kompensatory; powszechną praktyką jest projektowanie mając na względzie prognozowanie nachyleń powierzchni. Jeżeli chodzi o profilaktykę budowlaną na etapie projektowania budynku, stosowane są:
- jeden poziom posadowienia,
- możliwie nieskomplikowany kształt rzutu poziomego,
- możliwie małe wymiary rzutu poziomego,
- inne rozwiązania konstrukcyjne, np. wprowadzanie elastyczności, dzielenie budynków dylatacjami.
Czy profilaktyka budowlana jest faktycznie stosowana? Jakie ma znaczenie?
Zgodnie z opublikowaną przez NIK informacją o wynikach kontroli, dotyczącej usuwania przez przedsiębiorców górniczych szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego, wszystkie skontrolowane zakłady górnicze wykonywały dodatkowe opracowania w zakresie ochrony powierzchni oraz inwentaryzacje obiektów kubaturowych i liniowych w zasięgu wpływów projektowanej eksploatacji w ramach profilaktyki budowlanej. Takie inwentaryzacje polegają na stwierdzeniu, czy możliwe jest uszkodzenie budynków na danym terenie górniczym. Na uzyskanych wyliczeniach opierane są wytyczne do zastosowania odpowiednich zabezpieczeń danego budynku. Według informacji NIK w każdym przypadku, gdy kontrolowany obiekt nie spełniał wymogów odporności, wykonywane był profilaktyczne zabezpieczenia przez projektowaną eksploatacją górniczą. Często polegało to na wzmocnieniu ich konstrukcji, ale także na obserwowaniu ich w trakcie trwania eksploatacji (liczono na „naturalną” odporność budynków). Jeżeli chodzi nowobudowane budynki na terenie górniczym, zgodnie z raportem NIK, zakłady górnicze finansowały koszty dodatkowych zabezpieczeń w ramach profilaktyki budowlanej. Jeżeli dana osoba planuje podjąć się inwestycji na terenach górniczych danej kopalni, kopalnia taka często udziela potrzebnych informacji – z reguły jako odpowiedź na wniosek o to. Jedną z tych istotnych informacji są zalecenia do projektowania zabezpieczeń profilaktycznych na obiektów budowlanych w tym o trybie uzgodnień, dotyczących budowlanych zabezpieczeń profilaktycznych. Profilaktyka budowlana na terenach górniczych ma rzeczywisty wpływ na ich bezpieczeństwo, przez co stanowi ważny element przemysłu górniczego.
