Dochodzenie odszkodowania z tytułu szkód górniczych na etapie sądowym wymaga najpierw wykazania związku między ruchem zakładu górniczego a powstałą szkodą (o ile nie został on uznany). Następnie, gdy związek ten zostanie już udowodniony koniecznym jest dokładne wykazanie ilości i charakteru szkód. Ponieważ sąd nie posiada niezbędnej do tego wiedzy, powołuje w tym celu tzw. biegłych sądowych mających służyć mu swoją ekspertyzą w danej dziedzinie. Jaka jest rola biegłych w postępowaniu i jakie znaczenie mają sporządzane przez nich opinie?

Zauważyłeś na swojej nieruchomości szkody górnicze? Zapewne masz wiele pytań z tym związanych. Co robić? Gdzie szukać pomocy? Na jakie odszkodowanie można liczyć? Jak wygląda procedura dochodzenia odszkodowania? Pokrótce przybliżamy odpowiedzi na te pytania.

​Negatywne skutki działalności górniczej na powierzchni przyjmują formę m.in.: poeksploatacyjnych deformacji terenu, zmian stosunków wodnych wód podziemnych i powierzchniowych, zanieczyszczenia wód powierzchniowych, degradacji terenów rolnych i leśnych, czy degradacji krajobrazu. Często prowadzi to do pogorszenia ogólnych warunków siedliskowych i wegetacyjnych. Skutkuje to osłabieniem roślinności i zmniejszenia jej odporności na choroby, szkodniki i warunki atmosferyczne, a w sytuacji długotrwałego zawodnienia także jej obumieraniem. Czy w takiej sytuacji korzystniejsze będzie domaganie się od kopalni rekultywacji gruntu czy też może należy wystąpić z żądaniem wypłaty odszkodowania pieniężnego?

​Działalność górnicza niewątpliwie oddziałuje negatywnie na powierzchnię i powiązane z nią obiekty i urządzenia (infrastrukturę techniczną). Twoja nieruchomość znajduje się nieopodal kopalni? Planujesz zakup działki lub domu albo jego budowę na terenie górniczym bądź pogórniczym? Powinieneś zatem koniecznie pozyskać wszelkie informacje na temat występujących na danym terenie lub mogących wystąpić szkodach górniczych.

Składając na kopalni wniosek o naprawienie szkody pochodzenia górniczego rozpoczynamy bieg postępowania ugodowego przewidzianego przez prawo w art. 151 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (PGiG). Zobowiązanie stron do podjęcia próby polubownego rozwiązania sporu ma służyć pojednaniu stron bez konieczności angażowania ich w postępowanie sądowe. Czego możemy się spodziewać w trakcie postępowania ugodowego i czy podpisanie ugody to dobre rozwiązanie?

​Spółka Restrukturyzacji Kopalń SA (SRK) prowadzi likwidację i zagospodarowuje majątek zlikwidowanych kopalń. Spółka powstała w roku 2000. Jednak największe zmiany w górnictwie i samej spółce przyniósł rok 2015, w którym to dwa duże przedsiębiorstwa górnicze – Kompania Węglowa S.A. oraz Katowicki Holding Węglowy S.A. – na podstawie przepisów ustawy zostały przekazane nieodpłatnie do SRK. Jednak zanim to nastąpiło część majątku Kompanii Węglowej oraz Katowickiego Holdingu Węglowego została sprzedana Polskiej Grupie Górniczej Sp. z o.o. (obecnie S.A.). Wobec tej sytuacji, kto ponosi odpowiedzialność za szkody górnicze?

Prowadzenie eksploatacji górniczej skutkuje kształtowaniem się na powierzchni terenu rozlicznych deformacji takich jak niecki obniżeniowe, uskoki czy szczeliny. To z kolei wpływa negatywnie na posadowione na tym gruncie budynki pogarszając ich stan techniczny oraz utrudniając bądź wręcz uniemożliwiając ich użytkowanie. Sytuacja kształtuje się najgorzej na terenach poddawanych negatywnym wpływom zakładu górniczego nieustannie i wielokrotnie. W procesie dochodzenia odszkodowania z tytułu szkód górniczych niezwykle istotny jest moment dowiedzenia się o szkodzie, gdyż związany jest on z pojęciem przedawnienia szkód górniczych.

Art. 151. ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze stanowi, iż sądowe dochodzenie roszczeń możliwe jest dopiero po wyczerpaniu postępowania ugodowego. Generalna praktyka przedsiębiorców górniczych wskazuje, iż prawie w każdym przypadku doszukać się można znacznych rozbieżności pomiędzy wartościami proponowanych Poszkodowanym odszkodowań za szkody górnicze a rzeczywistymi (rynkowymi) kosztami ich naprawy. Ponadto, ze względu na panujący w zakładach górniczych ład korporacyjny czas uzyskania odszkodowania na warunkach jednostronnie narzuconych przez zakład górniczy jest relatywnie długi, zwiększając prawdopodobieństwo przedawnienia się szkód górniczych. Stawia to osoby poszkodowane przed pytaniem czy skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego nie jest dla nich lepsze?

​Wśród szkód powstałych na skutek eksploatacji górniczej najbardziej dotkliwe są szkody na budynkach. Dotyczy to szczególnie budynków, które powstały na danym terenie jeszcze zanim został ustanowiony na nim teren górniczy i rozpoczęte wydobycie węgla. Nowe budowle wznoszone w takich miejscach mogą bowiem jeszcze na etapie budowy zostać odpowiednio zabezpieczane przed ewentualnymi szkodami górniczymi.